Kaizen is Japans voor continue verbetering. Elke dag kleine stapjes vooruit zetten. Om zo, als je dat allemaal optelt, een grote vooruitgang te boeken. Ook duurzaam. Want wat langzaam groeit blijft langer.

Succesvolle kunstenaars stralen altijd kaizen uit. Ze hebben een niet-aflatende wens om beter te worden. En dat is geen negatieve gemoedstoestand. Het is positief vooruit kijken en willen groeien: een ingebakken streven naar kwaliteit.

Ook onze DKO-praktijk is kaizen. We zetten iedere les nieuwe stapjes met onze leerlingen. Zo kunnen we op het einde van hun DKO-loopbaan tevreden vaststelling dat  ze artistiek competent geworden zijn.

En misschien kunnen de 30 blogs van dit schooljaar ook bijdragen tot een meer kaizen kunstdidactiek.

En geef je nu zelf anders les? Dat was de verrassende vraag die een directeur me stelde. Heeft het project artistieke competenties van mij een andere leraar gitaar gemaakt? Het antwoord is ja. Enkele voorbeelden?

Intentiegesprekken zijn voor mij sleutelmomenten. Dan bepalen we samen de route. Ik laat me dan ook graag verrassen door de voorzetten van de leerlingen. En die gesprekken zijn niet vrijblijvend. Ik kom regelmatig terug op de afspraken die we maakten. Onze globale doelen verliezen we niet uit het oog.

Ik heb de schoonheid van vakmanschap herontdekt: herhalen tot het erin zit, nauwkeurig afwerken. Geen angst om leerlingen te laten zwoegen en zweten. Het hoort er gewoon bij. Om daarna, als het zweet opgedroogd is, samen te genieten van dat geleverde werk. Belangrijke nuance: ik zoek manieren om dat vakmanschap zo compact mogelijk aan te bieden zodat er ruimte vrij komt voor andere thema’s.

Kansen tot creatie laat ik niet meer liggen. Vroeger dacht ik nog wel eens: kan dit wel op de academie? Die schroom is verdwenen. Als we nieuwe vondsten doen, is het feest in de klas. Spelen met een partituur is een dagelijkse praktijk geworden. Leerlingen die met eigen werk afkomen, krijgen de volle aandacht. Vele leerlingen spelen ook eigen composities op concerten.

Zo, genoeg teruggekeken. Dit was de laatste blog van dit schooljaar. Geniet binnenkort van een welverdiende vakantie… en tot in september.

De academie van Wuustwezel gaat op een innovatieve manier om met het raamleerplan. De academie herformuleerde een deel van de leerdoelen zodat ze  beter begrijpbaar zijn voor kinderen.

Deze aangepaste doelen hangen nu op in de klas. Elke les mogen leerlingen een leerdoel kiezen waarrond ze die week willen werken. Dat kaartje krijgen ze mee.

Zowel leraren muziek als leraren woord gaan ermee aan de slag. Bijzonder inspirerend.

Professor Maarten Vansteenkiste van UGent verwoordt in deStandaard mooi hoe conservatieve en progressieve scholen en leraren naar elkaar kijken:

Scholen die investeren in de betrokkenheid en de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen, doen dat ten koste van de prestaties. De te ‘pamperende’ aanpak leidt dan wel tot enthousiaste en leergierige kinderen, de collateral damage is een gebrek aan cruciale ambitie. Omgekeerd zouden scholen die het verwerven van basiskennis en de cognitieve ontwikkeling van kinderen centraal stellen, dat doen ten koste van het welbevinden. Als prestaties zaligmakend worden, creëert dat druk, die verlammend werkt.

Vansteenkiste ergert zich terecht aan dit of-ofverhaal:

Politici en beleidsmakers die zeggen dat een focus op welbevinden de cognitieve ontwikkeling in de weg staat, polariseren het debat. Omgekeerd is de bewering dat een focus op prestaties per definitie het welbevinden onderuit haalt, niet gerechtvaardigd.

Vansteenkiste pleit daarom voor een gezond evenwicht tussen deze twee polen:

Gezonde ambitie vormt de motor van én het welbevinden én het maken van substantiële progressie. Motiverende leerkrachten weten die gezonde ambitie aan te wakkeren. Ze bieden maatwerk: ze sluiten aan bij de ontwikkelingsmogelijkheden van sterke én minder begaafde leerlingen. Ze vertragen of versnellen het leerpoces waar nodig met gepaste hulp, gerichte feedback en prikkelende uitdagingen. Zo versterken ze de competentieontwikkeling van kinderen.

Wat een prachtige pakket waarmee we ons kunstonderwijs kunnen kruiden: prikkelende uitdagingen, gezonde ambitie, maatwerk en toekomstgerichte feedback.