Met een groep onderzoekers van mijn hogeschool UCLL doen we in opdracht van het Departement Onderwijs & Vorming een onderzoek naar een mogelijke tool voor oriëntatie en keuzeprocessen in het dko: het CultuurKompas.

Met dit CultuurKompas heeft het Departement de ambitie om een instrument te ontwikkelen waarmee:

• de toeleiding van 6-7-jarigen naar het deeltijds kunstonderwijs vergroot kan worden;
• het keuzeproces voor muziek, woordkunst-drama, dans of beeldende en audiovisuele kunsten begeleid kan worden tijdens of na de eerste graad;
• het keuzeproces voor een instrument (binnen het domein muziek) begeleid kan worden.

Dit project bestudeert de haalbaarheid van zo’n CultuurKompas en onderzoekt welke vormen het CultuurKompas zou kunnen aannemen. Hiervoor zijn wij op zoek naar academies (leraren, coördinatoren, directies) die hun expertise en praktijken willen delen en/of willen meedenken.

Het engagement bestaat uit één gesprek (online of fysiek) of een deelname aan een focusgroep. Interesse? Vul volgend formulier voor 20 oktober in en dan nemen wij contact met je op.

https://forms.gle/SJCfc4AY1SL8hoGp9

Als negentienjarige slungel liftte schrijver Dimitri Verhulst door Engeland. Aangezien een goed voorbereide reis niks memorabels oplevert, vertrok hij zonder wegenkaart. Hij had wel een kaart van Engeland bij, maar dat was niet meer dan bladzijde gescheurd uit een schoolatlas. Londen stond erop. En beneden toonde een kleiner kaartje welke gesteenten er in de ondergrond te vinden waren.

Gaan wij in kunstonderwijs ook zonder wegenkaart op pad met onze leerlingen? De keuze van Dimitri Verhulst spreekt onze kunstenaarsziel wel aan: vertrekken en zien waar we uitkomen. En onderweg het onverwachte vol omarmen.

Vanuit onze leerkrachtkant worden we naar de andere kant getrokken: goed plannen en zo op een efficiënt manier veel dingen ‘zien’. Het maximale rendement uit onze reis halen.

Misschien bestaat ons meesterschap erin om soepel tussen deze twee polen te balanceren.

Een fijn schooljaar toegewenst.

Ook culturele centra weten waar het in kunst(onderwijs) om draait:

Met deze mooie gedachte, rond we dit blogjaar af. Ik wens jullie binnenkort een deugddoende vakantie. Ieder op zijn manier.

Erik Schrooten

Creatie is een uitdaging in het domein muziek. We hebben dat aspect van kunstenaarschap weinig of niet meegekregen in onze opleiding.

Wil je ontdekken hoe je in je lessen instrument of groepsmusiceren maken een plek kan geven of wil je leerlingen gepast begeleiden in de optie creërend musicus? Dan is deze workshop iets voor jou!

Je leert de boeken Tijd voor maken kennen. En we gaan verdiepend in op volgende vragen:

• Hoe kan ik maakprocessen begeleiden?
• Om welke aanpak vraagt ‘creatie’?
• Hoe geef ik feedback op composities van leerlingen?
• Hoe kan ik een compositie van leerlingen sterker maken?
• Hoe kan ik ‘maken’ in mijn eigen instrumentpraktijk een plek geven?
• Hoe ontwikkel ik zelf maakopdrachten voor mijn instrument?

Vormingen vinden, telkens van 10u tot 13u, plaats op volgende academies: Zaventem (4 mei) Merksem (5 mei), Wuustwezel (11 mei), Sint-Truiden (12 mei), Diksmuide (22 mei) en Deinze (23 mei).

Je krijgt een pakket met nieuwe creatie-opdrachten en een cursus ‘didactiek van het maken’ mee naar huis.

Meer info en inschrijven voor één van de workshops kan hier.

Hoe richt ik de artistieke trajecten voor mijn leerlingen in? Welke ingang gebruik ik? Waar blijven we lang en minder lang hangen?

Leerlingen DKO presteren beter voor wiskunde. Nee, ik ben geen fan van dit soort uitspraken. Kunst is belangrijk omwille van haar eigen kwaliteiten. En die mogen wél meer in de verf gezet worden.

Dat je leider was bij de scouts, wordt standaard in CV’s vermeld. Want dat is een meerwaarde voor je toekomstig werk. Nog te weinig jobzoekers geven aan dat ze op de academie gestudeerd hebben. En dat is spijtig. Want je gunt toch iedere bedrijfsleider zo’n werknemer:

ANDERE RELEVANTE COMPETENTIES

Ik studeerde 9 jaar cello op de kunstacademie. Daar heb ik volgende kwaliteiten ontwikkeld:

• samenwerken
• doorzetten
• afwerken
• anders kijken
• omgaan met onverwachte zaken
• podiumvast zijn
• feedback kunnen geven en ontvangen
• …

Hoogleraar Ad Dijksterhuis onderschrijft dat de artistieke competenties experimenteren en creëren essentieel zijn voor creativiteit:

We kunnen op twee manieren denken. Divergent denken (experimenteren) is het wilde, gekke denken, rare ideeën verzinnen die alle kanten op wapperen. Het is wat kinderen doen. Convergent denken (creëren) doen we als we oordelen vellen, als we willen testen of iets wel realistisch is.

Wat volwassenen vooral doen, is dat divergente denken meteen wegdrukken met hun convergente denken. Voor creativiteit moet je je divergente denken oefenen en het convergente denken on hold zetten. Je geest moet openstaan. Het is als een kussen dat telkens weer opgeschud moet worden.

De collega’s van OVSG hebben de leerplannen beeld en podiumkunsten van Kunstig Competent in hun DKO-Kompas opgenomen. En dat hebben ze prachtig gedaan!

Je vindt er de rollen/ artistieke ontwikkelingsgebieden, de artistieke competenties, leerinhouden, reflectievragen, competentiebeelden, evaluatiezinnen en evaluatievoorbeelden.

Doe er je voordeel mee!

Jij dacht dat alles in getallen en formules kon worden uitgedrukt! Maar in uw mooie nomenclatuur bent u de wilde roos vergeten, de tekenen van de hemel, de gezichten van de zomer, de grote stem van de zee, de momenten van liefdesverdriet en de woede van de mensen!

Te midden van uw meest schijnbare overwinningen bent u reeds verslagen, want er is een kracht in de mens die u niet zult terugdringen, onwetenden zegevierend voor altijd. Het is deze kracht die zal opstaan en u zult weten dat uw glorie rook was.

Albert Camus, L’Etat de Siège (Gallimard, 1948)

Deze prachtige tekst is te lezen op de website gewaarwording. Je vindt er prachtige gedachten over kunsteducatie. De uitgangspunten van de inititiatiefnemers zijn dan ook waardevol:

• De kunsten kan je niet herleiden tot een instrument om extrinsieke doelen en leereffecten te bereiken.
• Verwondering door de kunsten is op de eerste plaats de ervaring van niet- begrijpen.

Kunstig Competent bestaat tien jaar. Wat begon als een kleine vrijplaats voor nieuwe evaluatiepraktijken in het DKO groeide uit tot een breed gedragen kijk op (deeltijds) kunstonderwijs.

Kunstig Competent werd meer dan een project over evalueren. Het project gaf enerzijds een vocabularium aan dingen die we al deden en waar we ook heel fier op mogen zijn. En het daagde ons anderzijds uit om thema’s te verkennen die we minder in de vingers hebben. Academies legden praktische beslommeringen even naast zich neer om na te denken over wat belangrijk is in kunstonderwijs. Er werden leerplannen en materialen ontwikkeld die aandacht besteden aan de doelen, de aanpak in de klas en de evaluatie. 

Bij alle acties stelden we ons telkens de vraag of we trouw bleven aan onze uitgangspunten: ontwikkelingsgericht werken, inzetten op een brede artistieke vorming en een gezonde mix van sturing en vrijheid voor de academie en de leraar-kunstenaar. 

Dit tiende jaar is ook een reflectiejaar. We blikken terug, onderzoeken waar we staan en maken plannen voor de volgende tien jaren.