Leerplannen goedgekeurd

Goed nieuws! De nieuwe versies van de leerplannen Kunstig Competent beeld en podiumkunsten zijn zonder bijkomende opmerkingen van de inspectie voor de volgende twee jaren goedgekeurd. Hiermee wordt bevestigd dat deze leerplannen een vaste waarde zijn in het deeltijds kunstonderwijs. 

De leerplannen 2025 bouwen verder op de versies van 2021. Enerzijds zorgen we zo voor continuïteit door de basis te behouden. Anderzijds drongen vanuit voortschrijdend inzicht enkele kleinere aanpassingen zich op. Die lees je in de inleiding van de leerplannen.

Veel dank aan de twee werkgroepen (beeld en podiumkunsten) die met hun wijze raad dit proces aangestuurd hebben. 

Alle materialen vind je hier: kunstig-competent.be

Spelen met verwachtingen

Patronen | vogin-ip-lezing

Componisten en songwriters spelen met verwachtingen door herkenning en verrassing in balans te brengen. Ze bouwen patronen op om herkenbaarheid te creëren en doorbreken die vervolgens om spanning en interesse te wekken.

Zoals Jay Maisel zegt:
“We humans love patterns, but broken patterns are more interesting.”

Dit principe is een van de sterkmakers die we hebben ontwikkeld om leerkrachten instrument handvatten te geven om composities van hun leerlingen te versterken: introduceer je patroon, herhaal het, en verander er de derde keer iets aan.

Wil je meer weten over deze sterkmakers en andere interventies om leerlingen te begeleiden tijdens creatieprocessen? Kom naar een van de vijf navormingen ‘Muziekcreatie begeleiden’: Muziekcreatie begeleiden | UCLL Research & Expertise

Navorming MUZIEKCREATIE BEGELEIDEN

Posted on 

Creatie verdient een vaste plek in het muziekonderwijs. Met de boeken Tijd voor maken hebben we haalbare en artistieke maakopdrachten ontwikkeld die leerkrachten helpen om creatie in de klas te stimuleren. Tijdens gesprekken met leerkrachten kwamen steeds dezelfde vragen naar boven:

  • Hoe creëer je opdrachten die zowel haalbaar als inspirerend zijn?
  • Hoe begeleid je leerlingen in hun creatieve proces?
  • Hoe til je voorlopige composities naar een hoger niveau?
  • Hoe leg je muzikale ideeën van leerlingen vast?
  • Hoe maak je creatie een vanzelfsprekend onderdeel van je lespraktijk?

Samen met Bert Appermont ben ik het afgelopen jaar intensief op zoek gegaan naar concrete antwoorden op deze vragen. Tijdens deze interactieve workshop deel ik deze inzichten, praktische tools en inspirerende voorbeelden waarmee je direct aan de slag kunt.

Dinsdag 1 april – 9.30u-12u | Knst, Kunstlaan 12, 3500 Hasselt
Donderdag 3 april – 9.30u-12u | De Poel, Poel 17, 9000 Gent
Donderdag 24 april – 9.30u-12u | Ma’Go, Mechelsesteenweg 125, 2018 Antwerpen
Vrijdag 25 april – 9.30u-12u | STAP, Meenseheirweg 20, 8800 Roeselare
Donderdag 8 mei – 9.30u-12u | Kunstacademie Halle, Kardinaal Cardijnstraat 7, 1500 Halle

Schrijf je in: Muziekcreatie begeleiden | UCLL Research & Expertise

Doe-het-zelf

Je eigen sokken breien, Ikea-kasten upgraden, drakenluchtschepen maken, … De afgelopen jaren is maken weer helemaal hot geworden. De doe-het-zelf (DIY)-mentaliteit is zeker ingegeven door het milieubewustzijn. Maar meer nog waarderen we het om iets met onze eigen handen te maken. Zelf maken biedt een creatieve uitlaatklep en de kans om unieke, gepersonaliseerde items te creëren die precies aansluiten bij je smaak en stijl. 

Die trend is ook zichtbaar in de muziekwereld. Jongeren spelen in bands, schrijven hun eigen nummers en nemen ze in hun homestudio op. Steeds meer leerlingen componeren thuis hun eigen liedjes, al tokkelend op de piano.

Het is interessant om te onderzoeken hoe de academie hierop kan inspelen.

Artful social practice

Onderzoekster Susan Orr beschrijft evaluatie in het kunstonderwijs als een ‘artful social practice’, waarbij de dialoog tussen leerkracht en leerling centraal staat. Een inspirerend voorbeeld hiervan zijn de informele gesprekken na een toonmoment, waarin leerlingen, leerkrachten en ouders hun ervaringen delen.

Leerlingen vertellen hoe ze het concert hebben beleefd, terwijl leerkrachten benadrukken wat sterk was en waar groeikansen liggen. Ook de frisse blik van een collega-leerkracht kan waardevolle en nieuwe inzichten opleveren.

Dit soort open uitwisselingen maken het kunstonderwijs zo persoonlijk en uniek.

Bewegend leren musiceren

Bewegend leren musiceren | 9789044139334 | Luc Nijs | Boeken | bol

Onderzoeker Luc Nijs schreef een boek over de rol van beweging in muziekonderwijs: Bewegend leren musiceren. Een kinemuzikale benadering van het instrumentaal muziekonderwijs.

De titel klinkt misschien wat academisch, maar het boek zelf is toegankelijk en prettig geschreven. Nijs neemt je op een heldere en boeiende manier mee in de wereld van muziek en beweging. Het is mooi om te zien hoe de onderzoeker zijn inzichten vertaalt naar een breder publiek.

Zodra we muziek horen, beweegt er iets in ons, stelt Nijs. Dat muziek en beweging hand in hand gaan, lijkt vanzelfsprekend, maar in instrumentale lessen wordt hier nauwelijks iets mee gedaan. Gelukkig biedt het boek niet alleen inzichten, maar ook praktische handvatten: aan het einde krijg je een tiental opdrachten cadeau die je samen met je leerlingen al bewegend kunt uitvoeren.

Bloom

Bloom Music App Review | WonderBaby.org

De muziek app Bloom, ontwikkeld door Brian Eno en Peter Chilvers, is een intrigerend voorbeeld van manueel digitaal componeren. De gebruiker kan op een intuïtieve manier ambient muziek creëren. Door simpelweg het scherm aan te raken, maakt de gebruiker kleurrijke cirkels en tonen die langzaam vervagen, terwijl de app deze patronen onthoudt en herhaalt. Hierdoor ontstaat een voortdurend evoluerende compositie. De combinatie van klank en visuele elementen zorgt voor een rustgevende en hypnotiserende ervaring, ideaal voor ontspanning, mindfulness of creatieve inspiratie.

Het is een interessante maakopdracht om leerlingen in dezelfde sfeer zo’n rustgevende compositie te laten maken.

Kunstig Competent en het dko kompas

De leerplannen van Kunstig Competent, samen met bijlagen zoals de competentiebeelden, vind je op kunstig-competent.be.

Ook de collega’s van OVSG hebben onze leerplannen opgenomen in hun DKO-kompas.

Surf naar dkokompas.ovsg.be en selecteer het domein. Met een paar klikken en wat scrollen krijg je niet alleen toegang tot de doelen, maar kun je ook bronnen en de visie raadplegen, de competentiebeelden bekijken en je laten inspireren door praktijkvoorbeelden. Hoewel die praktijkvoorbeelden gekoppeld zijn aan de doelen van OVSG, vormt dat geen probleem, aangezien beide leerplannen uit dezelfde basis zijn opgebouwd.

Een aanrader.

Publiek verrassen

Rethinking Live Classical Music — Johan Idema

We geloven dat interpretatie en creatie twee interessante pistes zijn die beide hun plaats verdienen in de muziekscene. Het blijft prachtig dat een cellist een publiek in vervoering brengt met een authentieke uitvoering van de suites van Bach. Daarnaast is er een steeds grotere groep luisteraars en concertbezoekers die op een andere manier verrast wil worden: met nieuwe eigenzinnige interpretaties, unieke samenwerkingen en kunstenaars die eigen werk brengen.

Paul Craenen stelt vast dat meer en meer muzikanten zwervende nomaden geworden zijn. Deze muzikant-nomaden verlaten het geijkte pad, experimenteren met muzikale cross-overs en integreren andere artistieke disciplines zoals dans, poëzie of storytelling. In Present! Rethinking live classical music laat Johan Idema aan de hand van 45 casussen frisse formats voor klassieke muziek in de 21ste eeuw zien. Kernwoorden daarbij zijn onder andere beleving, een inspirerende locatie, de relevantie en urgentie van het programma en  de artistieke kwaliteiten van de performers. Als klassieke muziek zich wil verbinden met een nieuw publiek, dan krijgen, zo stelt Idema, deze bouwstenen best aandacht.

Drive opzoeken

Songwriter Tom Van Laere vindt dat kunstenaars op de eerste plaats een niet te temmen drive moeten hebben:

“In discipline geloof ik niet, dat is doen wat je niet per se wil doen. Heb je een drive, dan wil je het echt.”

Het is een interessant perspectief dat volgende onderzoeksvraag oproept: hoe kunnen we die drive bij leerlingen bespreekbaar maken, opzoeken en aanwakkeren?