De ruimte die een componist aan de uitvoerder geeft, kan heel verschillend zijn. Partituren uit de renaissance gaven veel ruimte aan de uitvoerder. Je kon zelf bepalen met welke instrumenten je een partituur wilde spelen. Aanwijzingen over karakter, tempo en volume waren minimaal.

In latere periodes nam de componist steeds meer ruimte in en bepaalde sterker de uitvoering. De witte ruimte voor de musicus werd kleiner.

Willen we de kunstenaar in onze leerling aanmoedigen dan zijn meer open partituren een kans. Ze kunnen een opstap zijn naar zelf maken.

En als je dit soort partituren niet hebt, maak je ze toch gewoon zelf. Neem een zwarte stift en he     kan        b              heel