Beursshowbrug

Op de smalle rand van het luifel van de beursschouwburg in hartje Brussel plaatste kunstenaar David Helbich het kunstwerk What People Say. Helbich toont hoe in het multiculturele Brussel het onmogelijke woord ‘beursschouwburg’ uitgesproken wordt: beurshowbrug, bourscaubirg, burscebu, borshauberg … 

Als ik langs het gebouw loop blijf ik altijd weer hangen bij het eerste woord beursshowbrug. Eigenlijk bij SHOW. Het staat daar zo ongemakkelijk.

Niks tegen spektakel vermaak. Maar in een theater, dans-, muziekzaal of cultureel centrum mag het toch meerduidig, onvoorspelbaar, ontwrichtend of zelfs moeilijk zijn. 

Het is een taak waarin we als kunstenaar en als kunstenaar-leraar, ook in deze tijden van show, vluchtigheid, zien en gezien worden, moeten blijven volharden.

One-day-expo

Galerie NZ is sinds 2017 een dependance van Academie Arendonk. Dit prachtige gebouw, net naast het hoofdgebouw van de academie, is ontworpen door een leerling van de optie Architecturaal Ontwerp.

De academie gebruikt deze exporuimte om leerlingen te leren tentoonstellen. In het eerste dagdeel bouwen de leerlingen, onder begeleiding van de leerkracht(en), een expo op. Tijdens de pauzes komen leerlingen van andere opties kijken naar de werken.

In het tweede dagdeel worden de werken en de opstelling geëvalueerd tijdens een klasgesprek. Daarna wordt de one-day-expo ontmanteld.

Wat een straffe manier om ‘je werk tonen’ waar te maken.

Hoeveel stoelen heeft je klaslokaal?

3671276184_160813426f_o.jpg

Wetenschappers hebben onderzocht waarom Walt Disney zo’n succesvolle creatieveling was. Ze stelden vast dat drie stoelen in zijn werkkamer een cruciale rol speelden in het proces om nieuwe ideeën te ontwikkelen.

Disney ging op de droomstoel zitten om zijn geest vrij te laten ronddwalen en nieuwe ideeën te ontwikkelen. Daarna ging hij op een realiststoel zitten om te onderzoeken hoe hij die droom zou kunnen verwezenlijken. Tenslotte had Disney ook nog een kritische stoel. Dan riep hij de criticus op en keek scherp naar wat er allemaal mis zou kunnen gaan.

Op eenzelfde manier kan een leraar wisselen tussen de artistieke rollen. Het is bijvoorbeeld verfrissend om de stoel van vakman eens niet te gebruiken en op de stoel van performer te gaan zitten. Dat levert interessante en relevante vragen op. Hoe ervaar ik deze uitvoering als toeschouwer? Waarom raakt me dit niet of wel?

Auto show

De kans is reëel dat we dit schooljaar geen ‘gewone’ toonmomenten meer zullen mogen organiseren. We kunnen onze energie steken in een discours over ‘hoe jammer we dit vinden’, of we kunnen deze situatie als een kans zien. Corona als een incubator voor nieuwe ideeën… Om bijvoorbeeld op zoek te gaan naar nieuwe en onontgonnen concertvormen.

Toen ik deze twee beelden in het boek Wicked Arts Assignments zag, besefte ik dat we met ons creatief vermogen het verschil kunnen maken. Want zeg nu zelf, een tentoonstelling op het achterraam van je auto, dat is toch geniaal gevonden.

Band met publiek

6b525d8b-65c9-11e5-b4f9-00163edf48dd.jpg

Weet je wat het amateurtoneel zo mooi maakt? De band tussen de performers en het publiek. Zijn spelen voor vrienden en familie. Dat zorgt voor gêne én voor de goesting om zich bloot te geven. Het eerste wat ik als regisseur aan mijn acteurs vraag, is dat ze zo’n band met elk publiek installeren. Dat lukt niet altijd even vlot. Maar als het lukt, is het magisch. 

Arne Sierens

Trotse dansers

unnamed.jpg

Ik kijk met bewondering naar de dansers van onze academie. Zij staan zo overtuigend op het podium. Kijk eens wat we gemaakt hebben! En daar zijn we heel trots op!

Je leest het af uit hun lichaamstaal: fier als een pauw komen ze op. En met elegantie ontvangen ze het applaus van het publiek. Bedankt dat jullie naar onze choreografie komen kijken.

Pedagogisch begeleidster Tina van Roy zegt dat je die trots kan trainen. Zoals een spier. Vertel het ons, leraren dans op al die kunstacademies: Hoe doen jullie dat?

Publiek willen raken

112297-009bd324-53a0-4b02-94c3-4bd392420e79-manu_2520chao_2520publiek_2520-_2520foto_2520bas_2520czerwinski-original-1383138921.jpg

Hoop je dat het publiek fluitend de zaal verlaat? Of dat het tranen met tuiten huilt? Wil je toeschouwers doen wegdromen naar een andere wereld? Of wil je provoceren en een geweten schoppen?

Wat wil je met je optreden bereiken? En hoe wil je dat toeschouwers op je voorstelling reageren?

Allemaal vragen die ergens tijdens een artistiek ontwikkelingsproces relevant zijn. En die leerlingen laten nadenken over de competentie een publiek willen raken. 

Trapje hoger

IMG_2872.JPG

Elke leerling zijn eigen podium. Het team van de academie van Wilrijk reageerde enthousiast op deze uitspraak van een lerares.

Optreden hoort bij podiumkunsten. Daar waren we het over eens. Maar het belang van dat podium, de grootte van het publiek, het gewicht van een jury…  dat pas je aan aan je leerling.

Wie hoge ambities heeft, speelt op jong talentconcerten. Of op wedstrijden zoals Cantabile. Voor een andere leerling is een leerlingenconcert de juiste plek. En voor sommige volwassenen is een concertje voor de medeleerlingen van hetzelfde uur al een hele uitdaging.

Een lerares liet het eerste jaar haar leerlingen zelf hun podiumniveau kiezen. Ze stelde vast dat leerlingen op veilig speelden. Sindsdien daagt ze leerlingen uit om altijd een trapje hoger te mikken. Want ook dat is onze taak: altijd weer de zone van naaste ontwikkeling opzoeken. Altijd weer een trapje hoger op het podium.

Dichtbij of afstand

regisseur in zaal.jpg

Waar zit/ sta je tijdens een les of repetitie? Waar coach je je leerlingen?

Ga je dicht bij de leerling staan zodat je samen een tekst kunt bestuderen? Of ga je in een hoek van het lokaal luisteren? Om het geheel overschouwen. Om letterlijk en figuurlijk afstand te nemen.

Sommige leraren gaan in de zaal zitten en geven van daaruit aanwijzingen. Anderen lopen op het podium rond en sturen zo het liefst snel bij.

Begeleiden is balanceren tussen de twee. Dichtbij tijdens de instudeerfase. En met afstand om het geheel te overzien en leerlingen los te laten. Of om te onderzoeken hoe iets als toeschouwer binnenkomt.

In aanloop naar de concerten in mei en juni neem ik elke week iets meer afstand.

 

Aangeleerde afhankelijkheid

studeren.png

Leerlingen die gewillig uitvoeren wat je van hen vraagt: geen eigen initiatief, consumeren en wegwezen. Houdt jou dat ook bezig?

Want je hoopt dat leerlingen het omgekeerde laten zien: actief meedenken en initiatief nemen. Zo wordt onze job een droom. Altijd weer bruisende lessen. En leerlingen die ons energie geven.

Vreemd dat een deel van onze leerlingen in die passieve rol kruipt.

Ligt dat aan hen? Aan de tijdsgeest? Aan ons onderwijssysteem? Of ligt het aan ons? Drijven we hen, ongewild, naar een vorm van aangeleerde afhankelijkheid.

Misschien is dat laatste te streng.

De waarheid zal wel ergens in het midden liggen.