Puzzelen met partituren …

Kunstenaar Tim Klein stelde vast dat puzzelfabrikanten dezelfde uitsnijdingen gebruiken voor hun puzzels. Zo maakte hij van twee puzzels een eigen collage. Met verrassende resultaten. En zo inspireerde hij ons ook voor een fijne creatie-opdracht.

OPDRACHT

  • Kies twee of meer:
    • partituren die in dezelfde toonaard en maatsoort staan (muziek)
    • teksten (woord)
    • choreografieën (dans)
  • Onderzoek hoe je kleinere elementen of grote gehelen van de twee werken kan combineren … tot een nieuw werk. 

Creatie-opdrachten uit het boek ‘Tijd voor maken’.

Nummer acht

Schermafbeelding 2020-07-01 om 15.15.01

Het kunstwerk Nummer acht, everything is going to be alright van Guido van der Werve is een meesterwerk. Deze film bestaat uit één beeld. Een man wandelt gedurende 10 minuten over een ijsvlakte. Een ijsbreker achtervolgt hem maar slaagt er niet in om de man, ondanks een surplus aan formaat en kracht, in te halen.

Dat is op zich een krachtig beeld. Maar het werk heeft nog een grotere troef. Het roept zovele ideeën en associaties op: David en Goliath, de strijd tussen mens en machine, macht versus kwetsbaarheid … En daarvoor heeft Van der Werve alleen maar een man, een boot en veel ijs nodig.

Misschien is dat laatste de reden waarom dit werk zo sterk is: de botsing tussen de eenvoud van het werk en de rijkdom aan betekenissen.

Kathedraal van beperkingen

De Thorncrown Chapel is een prachtige glazen kapel in het Amerikaanse Arkansas. De kapel staat in een al even prachtig bos. Over de architectuur valt veel te zeggen. Dat dit bouwwerk lijkt op een gotische kathedraal is niet toevallig.

Maar het is vooral het volgend uitgangspunt dat intrigeert: er werd enkel met bouwmaterialen gewerkt die twee mensen door het bos konden dragen.

Wat een mooie afbakening. En zoals zo vaak leveren scherpe beperkingen de meest creatieve dingen op.

Inspiratielijst

Deze creatie-opdracht haalde het shortlist van ons boek TIJD VOOR MAKEN niet. Maar we delen de opdracht toch graag. Andere ideeën vind je op tijdvoormaken.be

Violist Stephen Nachmanovitch en pianist Ron Fein legden beelden uit tijdschriften naast hun partituren. Ze lieten zich door de beelden inspireren om muziekwerken een eigen(zinnige) sfeer te geven. En dat leverde spannende nieuwe interpretaties op. 

OPDRACHT

  • Verzamel beelden uit tijdschriften en boeken. 
  • Leg inspiratiemateriaal rondom je partituur of tekst. Zo krijgt je partituur/ tekst een lijst, zoals een schilderij van Van Gogh. 
  • Laat je interpretatie beïnvloeden door dit moodboard rondom je partituur of tekst.

Boek over creatie in muziek

Ontdek de wondere wereld van maken met behulp van 50 nieuwe en inspirerende opdrachten.

creëer een meditatief werk zoals Arvo Pärt

maak een soundtrack voor elfen en hobbits zoals de componist van  Lord of the Rings 

verras de luisteraar zoals John Lennon 

gebruik een dalende bas om je publiek tot tranen toe te ontroeren


Wanneer muzikanten op het podium hun eigen werk spelen, gebeurt er iets speciaals. Ze zijn dan extra betrokken muzikanten. Ze spelen met fierheid en enthousiasme.

Voor beeldende kunsten, woord en dans bestaan er al verschillende inspirerende boeken met creatieopdrachten. Voor muziek en instrumentisten is de spoeling echter dun. Daarom schreef ik samen met componist Bert Appermont dit boek.

Het boek richt zich niet op het beginonderwijs en niet op mensen die zich willen specialiseren als componist. We mikken op de groep daar tussenin: jongeren en volwassenen die al een tijdje een instrument bespelen en die de wereld van creatie willen verkennen. Voor leerlingen die in de studierichting creërend muzikant zitten, is dit boek helemaal een aanrader.

Het boek kiest voor twee unieke uitgangspunten. We nodigen leerlingen uit om te maken met en voor hun eigen instrument. We beloven dat ze er een rijkere muzikant en vertolker van wordt. Daarnaast dagen we ze uit om al experimenterend en musicerend te componeren. 

We presenteren een pakket van 50 creatieopdrachten. Die opdrachten selecteerden we samen met 70 leraars uit het DKO. Zij onderzochten welke oefeningen wel of niet werkten en maakten ze met hun tips sterker. Daarom kunnen we op elke opdracht in dit boek het stempel uitgetest in de praktijk plakken. 

Het boek is hier te krijgen.

Maak het met kunstenaars

rixt-hulshoff-pol-hanna-piksen-maak-het-met-kunste.jpg

Maak het met kunstenaars is één van de meest inspirerende kunsteducatieve boeken die ik de afgelopen jaren in mijn handen kreeg. Al meer dan tien jaar organiseert het Stedelijk Museum in Amsterdam wekelijks workshops over kunstenaars. Het boek is daar een neerslag van. 

Uitgangspunt is altijd een kunstenaar of een onderzoeksvraag die zijn/ haar werk oproept. De kunstenaar gidst je naar je eigen stijl, taal, vondsten en antwoorden.

open-uri20140109-351-1dc9xf5-300x198.jpgEen voorbeeld? Fotografe Marijke Van Warmerdam kijkt altijd vanuit een ander perspectief naar de wereld. Ze gebruikt daarbij een videocamera, fototoestel of een spiegel. Je wordt uitgedaagd om met een spiegel erop uit te trekken: loop door een park of museum en gebruik de spiegel om nieuwe hoeken te ontdekken.

Leraars beeld, dans en woord vinden dit soort opdrachten vanzelfsprekend. Voor leraren muziek zijn dit minder courante praktijken. En toch is de transfer niet zo moeilijk. Wie de kwaliteit van een componist of werk kan beschrijven en wat creatief vermogen heeft, is vertrokken.

  • Het Requiem van Mozart? Welk werk componeer jij voor de begrafenis van …?
  • Le Sacre du printemps van Stravinsky? Hoe verklank je de oerkracht van de natuur?

Thema en variatie

sheet-music

Een lerares piano liet haar leerlingen eigen variaties maken op werken die ze gespeeld hadden: een ander ritme, andere arpeggio’s, uitgebeend tot op de kern, met overmatige versieringen, met een andere voortekening…

Met dit concept organiseerde ze een themaconcert. Eerste speelden leerlingen het origineel, daarna de nieuwe versie… Omgekeerd had ook gekund…

Prachtig concept!

Boek over creatie

Samen met componist Bert Appermont zal ik volgend schooljaar een boek over creatie in het instrumentonderwijs uitgeven. 

De titel is al een spel: TIJD VOOR MAKEN. Het boek zelf zal dat ook zijn. Met meer dan honderd nieuwe creatie-opdrachten dagen we jou en je leerlingen uit om het onbekende terrein van ‘zelf iets maken’ te onderzoeken. Je kan kiezen uit zowel succes-verzekerd-opdrachten als verdiepend materiaal. De opdrachten richten zich op alle leerlingen instrument: van beginnelingen tot gevorderden, van de optie uitvoerend musicus tot creërend musicus in de 4de graad. 

Omdat we ons aanbod zo ‘getest’ mogelijk willen maken, zijn we op zoek naar leraren instrument die nieuwe opdrachten in hun praktijk willen uitproberen. Ben je geïnteresseerd, dan mag je ons mailen: erik.schrooten@ucll.be. 

En natuurlijk kan je ook voor je academie een workshop over dit uitdagende thema aanvragen.

Emoties en parameters

Schermafbeelding 2020-04-07 om 10.43.30.png

Onderzoeker Gordon Bruner ontwikkelde in 1990 een tabel waarin hij, gebaseerd op wetenschappelijke bronnen, een relatie legt tussen emoties en muzikale parameters.

Deze door ons herwerkte tabel van Bruner, maakt zichtbaar hoe een emotie door een mix van muzikale parameters kan worden opgewekt.

Professionals gebruiken dit hulpmiddel al langer om geluidsidentiteiten te ontwikkelen voor films en merken. Maar het is ook een interessant werkinstrument waarmee leerlingen een gevoel of gedachte kunnen omzetten in klank. Dat de muzikale elementen afgebakend worden, maakt het creatieproces makkelijker.

Ontwikkel een statig werk dat gespeeld kan worden om de ‘binnenkomst van de koning’ grandeur te geven. 

Relax

IMG_5565

Mijn vrouw dronk een thee op een zomers terras. Het etiket van het theezakje trok haar aandacht: RE LA X.  En dat leverde direct een fijne opdracht op om de kunstenaar uit te dagen:

  • maak een muziekwerk dat de toeschouwers relaxt;
  • gebruik als basismateriaal de noten re en la;
  • of vertrek vanuit het concept van de kwintsprong.

Creatieve opdrachten liggen zomaar klaar, als je met nieuwsgierigheid en verbeelding rondom je kijkt.