Voor 5 euro kocht een lerares sax deze kipklok in het kruitvat. Iedereen noemt haar Georgette. En Georgette doet haar werk: om de 12 minuten aangeven dat een leerling van klas moet wisselen.

De lerares beschikt over drie lokalen. Na een gemeenschappelijk inspeelmoment laat ze haar leerlingen uitzwermen naar de andere lokalen. Om de 12 minuten doorschuiven. 12 minuten oefenen, 12 minuten een techniek verkennen (adhv een opdracht op een steekkaart) en 12 minuten les van de lerares. Een vierde leerling volgt de les, schrijft vingerzettingen uit en kan de agenda in orde brengen.

Efficiënt en zinvol. Is dit groepsgericht individueel lesgeven? Gedeeltelijk. Maar laten we dit dogma toch maar even in vraag stellen. Het zou wel eens kunnen dat dit doorschuifsysteem in deze context effectiever is. Leerlingen zijn een vol uur aan het musiceren. En draait het daar niet om? De contacttijd zo effectief mogelijk benutten.

Ik hoor nog andere interessante varianten: bijvoorbeeld een leraar die zijn leerlingen in verschillende hoeken of verschillende lokalen opdrachten geeft en rondloopt om feedback te geven.

Allemaal mogelijkheden die afhankelijk van het instrument, de groep, de context of de doelen afgewogen kunnen worden. Gericht kiezen is didactisch meesterschap.

In elk geval. Georgettes is haar geld meer dan waard. Mischien ook een idee voor thuis? Leerlingen studeren aangestuurd door de kip:  15 minuten gericht oefenen tot ze kakelt. En daarna de tijd opdrijven. Zoals start to run. Of, nu we toch vrij aan het associëren zijn, Chicken Run.

De academie van Beveren deed een bevraging bij 33 leraren die vorig jaar aan het project deelnamen. De toon was opvallend en uitgesproken positief. Het project heeft bij een groot deel van de leraren invloed tot diep in hun onderwijspraktijk. Hier tien citaten:

• In het begin dacht ik dat de nieuwe aanpak het lesverloop zou vetragen, maar dat zie ik nu helemaal anders.
• Ik kies meer thema’s die ik via de rollen benader. Vroeger gaf ik gewoon het ene lesje na het andere.
• De leerlingen worden gestimuleerd meer zelf te suggereren, te spreken, te benoemen.
• Ik vertrek meer vanuit de kwaliteiten van een leerling.
• Ik zet meer in op de onderzoeker en merk dat bepaalde leerlingen daar zeer ondernemend in zijn.
• Ik kan mijn leerlingen beter in kaart brengen.
• Ik kan beter benoemen waar ik aan werk.
• Dit was een spiegel voor mezelf als leraar en mijn lespraktijk.
• Ontelbare mogelijkheden. Wat een rijkdom.
• Bijzonder jaar, eentje om in te kaderen.

Soms lukt een intakegesprek goed. Soms komt er weinig uit de leerlingen. De ene leerling is nu eenmaal mondiger dan de andere. Enkele leraren hebben goede ervaringen met mogelijkhedenlijsten. Ze bieden hun leerlingen enkele waardevolle alternatieven aan waaruit kan gekozen worden. Welke optie spreekt je aan? Waar wil je voor gaan? Waar heb je minder mee?

Hier een voorbeeldlijst voor een groep samenspel gitaar.

1. Een uur zonder partituur
2. Eigen nummers ontwerpen in kleine teams
3. Klassiek wordt pop, pop wordt klassiek: muziek transformeren
4. Akkoord of niet akkoord: over akkoorden
5. Filmmuziek voor gitaarensemble
6. Wereldmuziek voor gitaarensemble
7. Moeilijk maar o zo mooi: uitdagende samenspelstukken waar we op moeten zwoegen en zweten
8. Surfen door de muziekgeschiedenis: van renaissance tot hedendaags
9. Kamermuziek: trio’s, kwartetten
10. Experimentele muziek