Vakmanschap bestaat uit harde competenties. Deze competenties vereisen een hoge mate van precisie. Het zijn bekwaamheden die iedere keer zo correct en identiek mogelijk moeten uitgevoerd worden. Er is meestal maar één weg naar het ideale resultaat. Harde competenties moeten lopen als een Zwitsers horloge: betrouwbaar, accuraat, voorspelbaar en automatisch zonder de minste hapering.
De andere rollen vragen eerder zachte competenties. Hier is eerder flexibiliteit nodig. Zachte competenties ontwikkel je door spel. Je verkent je grenzen in veranderlijke situaties door steeds weer nieuwe en lastige hindernissen te leren overwinnen. Een leraar maakt zich dan ook niet druk om foutjes. Het belangrijkste is dat leerlingen durven uitproberen en leren omgaan met andere contexten.
De twee goed onderscheiden, is de boodschap. Harde en zachte competenties vragen elk een eigen aanpak.
artistieke competenties 
Ik volg deze artistieke competenties (muziek) met argusogen. Voor velen is dit een wild card om maar wat te doen. Er is nu al geen aansluiting meer op de harde uitvoerende muziekwereld, nu wordt de kloof nog groter.
Wilt u de architect zijn die het kunstonderwijs de genadeslag heeft toegediend?
Ik geloof in de artistieke competenties maar dan moet men wel de basiscompetenties durven aanpakken en die zij niet mals. Ik spreek hier niet vanuit mijn buikgevoel maar vanuit een neurologische profiel: wie zijn brein niet conditioneert met de noodzakelijke basiscompetenties (auditieve, visuele, technische en cognitieve vaardigheden) komt niet eens toe aan artistieke competenties. Een muziekbrein ontwikkeld door doelgericht oefenen (steeds net buiten de comfortzone) een groter Corpus Callosum die de hemisferen sneller later communiceren. Alle andere hersendelen werken heel efficient samen. https://www.youtube.com/watch?v=R0JKCYZ8hng
De grootste competentie is dat men een mentale representatie moet ontwikkelen om tot optimaal musiceren te komen: dus inzetten op auditieve, visuele, technische en cognitieve vaardigheden, de artistieke vaardigheden komen hier vanzelf bij. Nu staan die voorop terwijl er geen woord gerept wordt over de basiscompetenties. “Leer eerst gaan voor je wil lopen” lijkt me hier van toepassing.
De laatste 15 jaar is er serieus onderzoek naar muziek en het brein dat duidelijk aantoont wat er nodig is om goede musici te vormen. Het lijkt me logisch om daar veel dieper op in te gaan in plaats van wat er nu aan hand is.
Sterk dat je aangesproken wordt door de blog over harde (en zachte) competenties. En goed dat er met argusogen naar de blog gekeken wordt. Drie dingen:
VAKMANSCHAP
Het project ontkent helemaal niet dat er aan die harde competenties moet gewerkt worden. Integendeel: de schoonheid van de ambachtsman die zijn vak beheerst, benoem ik elke dag weer als ik een academie begeleid. Misschien heeft deze tijd wel nood aan een plek waar ambachtelijk werk in de verf wordt gezet. Ook op de blog heb ik het over discipline, studeren, vakmanschap en het deugddoende van grenzen verleggen: over een technische drempel geraken is één van de mooiste ervaringen die een leraar kan meegeven. Als dat verloren zou gaan, zou dat heel spijtig zijn. Pessimistisch ben ik daar helemaal niet over: het DKO zit vol met echte vakmensen die hun kennis en vaardigheden zullen doorgeven. En in de artistieke competenties worden de aspecten van vakmanschap meer dan ooit scherp benoemd: techniek beheersen, een juiste werkattitude hebben, altijd kwaliteit leveren en vaktaal gebruiken.
CREATIE
Ik denk niet dat artistieke vaardigheden, zoals je schrijft, wel vanzelf komen. Ook dat verdient aandacht. We zullen moeten leren om contexten te creëren waarbinnen creatie kan ontstaan. Dat is niet evident omdat we daar niet voor zijn opgeleid. Maar we hebben wel de plicht om leerlingen die zich meer als kunstenaar willen ontwikkelen ook aan te spreken.
EVIDENCE-BASED
Het is inderdaad belangrijk dat we wetenschappelijk onderzoek meer valoriseren en een plek geven in ons kunstonderwijs: wat werkt en wat werkt niet vanuit evidence-based onderzoek in de kunsten. Dit jaar zullen we voor woord een onderzoek uitzetten en ik ontwikkel vanaf januari 2017 een workshop over onderzoeksgebaseerd kunstonderwijs. Misschien moeten we met ons twee eens afspreken zodat we je waardevolle onderzoeksexpertise kunnen meepakken.