Admirator affectuosus

cover_rand.jpg

Pieter Bergé schreef een erg vermakelijk en poëtisch boekje over het concertpubliek: homo audiens, kleine typologie van de klassieke-concertbezoeker.

Om de teksten wat ironie en een pseudowetenschappelijke touch te geven, krijgt elk type concertbezoeker een Latijnse naam toebedeeld: de klankenvanger (voluptarius ingenuus), de laatkomer (procrastinator), de applausweigeraar (sprector plausus), de baard-aaier (neurodactylus minor) en de eindverlanger (appetens clausulam pertectam). 

In dit boekje ontbreekt er echter een type: de liefdevolle fan (lat. admirator affectuosus). Want dat is het type publiek dat op de academie naar optredens komt. We voegen graag dit addendum toe aan het boek.

De liefdevolle fan (lat. admirator affectuosus) kijkt en luistert met bewondering naar jongeren en volwassenen die met overgave op een podium staan. Hij beseft dat hier veel inspanning achter zit en dat het prachtig is dat leerlingen dit kunnen opbrengen. Hij is bijzonder gul met zijn applaus en kijkt met verontwaardigde blikken naar de applausweigeraar (lat. Spretor Plausus). De admirator affectuosus supportert voor alle spelers, ook voor degenen die hij niet kent. 

Optreden is repeteren

Schermafbeelding 2019-09-03 om 10.17.10.png

Elf jonge acteurs keren met hun collectief Camping Sunset de theaterwetten om: zo weinig mogelijk repeteren en zo veel mogelijk uitproberen op scène. Deze keuze is zeker ook een aanklacht tegen de beperkte middelen in de sector. Vaak wordt er weken hard gerepeteerd en kan je daarna een voorstelling maar drie keer spelen. Moeilijke tijden voor kunstenaars.

Het concept minder repeteren, meer spelen is daarnaast een interessante provocatie en zet aan tot nadenken. Iedereen weet: zelden zijn de premières de beste voorstellingen. En toch is dat net wat we van onze leerlingen verwachten. Het moet er van de eerste keer staan. 

Camping Sunset daagt me uit om dit schooljaar te experimenteren met optreden.   Leerlingen spelen op dezelfde dag bijvoorbeeld hun programma verschillende keren na elkaar. Een kleine groep toeschouwers schuift van de ene naar de andere ruimte. Tussendoor is er tijd om stoom af te blazen en bij te sturen. Vijf keer je programma herhalen en laten groeien: zo wordt optreden ook repeteren. 

En misschien moeten we de vijfde voorstelling dan maar de première noemen. Lekker tegendraads.

 

Goesting

Goesting.png

Op een academie onderzochten leraren welke doelen voor hun lespraktijk belangrijk waren. Een lerares drukte uit dat alle collega’s aan haar tafel het woordje goesting uit de lijst hadden gekozen.

Dat deed wel iets met de mannen in de zaal. Als vijf vrouwelijke collega’s uitdrukken dat ze goesting belangrijk vinden, dan daalt het niveau even tot cafépraat.

Maar daarna volgde al snel de vaststelling dat spelplezier en goesting ontwikkelen diep in het DNA van de academie zit. En deze gedachte had wel kwaliteit.

Goesting is ooit tot mooiste Nederlandstalige woord verkozen. Terecht. Het woord roept fijne dingen op: zin, passie, gedrevenheid, meer willen. Liefde voor het vak.

En we weten het allemaal: als een leerling met stralende ogen aangeeft oh, dit wil ik ook kunnen, dan is het al half gewonnen.

Publiek willen raken

112297-009bd324-53a0-4b02-94c3-4bd392420e79-manu_2520chao_2520publiek_2520-_2520foto_2520bas_2520czerwinski-original-1383138921.jpg

Hoop je dat het publiek fluitend de zaal verlaat? Of dat het tranen met tuiten huilt? Wil je toeschouwers doen wegdromen naar een andere wereld? Of wil je provoceren en een geweten schoppen?

Wat wil je met je optreden bereiken? En hoe wil je dat toeschouwers op je voorstelling reageren?

Allemaal vragen die ergens tijdens een artistiek ontwikkelingsproces relevant zijn. En die leerlingen laten nadenken over de competentie een publiek willen raken. 

Deur

We hebben als leraar in de kunsten wel iets met deuren van concertzalen. Eindeloos wachten met je leerling tot je binnen kan. Met fierheid die deur openen omdat je weet dat het publiek iets moois te wachten staat. Of ouders tegenhouden die ongepast willen binnenglippen.

Sommige theaterdeuren doen meer dan de heilige stilte bewaken. Ze vertellen wat je binnen mag verwachten. In theater de Kleine Komedie in Amsterdam fotografeerde ik volgende toegangspoort tot de kunsten:

IMG_2447 2.jpg

Raken en geluk

rsz__dsc6229.jpg

In de Morgen zegt actrice Anne-Laure Vandeputte:

Ik weet dat wat ik doe uit mezelf komt, of het trekt nergens op. Maar ik doe het niet voor mezelf. Ik doe het om mensen te raken, en als dat lukt… Man, ik word daar zo gelukkig van. Een maand na zo’n voorstelling loop ik nog altijd met een onnozele glimlach rond.

Een publiek willen raken is één van de 20 artistieke competenties. En kijk, deze competentie heeft ook een prachtig neveneffect: je wordt er zelf gelukkig van.

Herkenbaar? Natuurlijk wel. Want daar doen we het toch voor? Tenzij je het niet begrepen hebt…

Boekenplank

Zin om te lezen? Hier mijn boekenplank artistieke competenties. Boeken die mij inspireerden om de artistieke rollen beter te leren kennen.

kunstenaar
vakman
performer
onderzoeker

samenspeler